Expertisepunt Burgerschap
Het Expertisepunt Burgerschap biedt actuele informatie, tips en inspiratie over het vormgeven van burgerschapsonderwijs, op onze website, in de nieuwsbrieven, op socials en tijdens bijeenkomsten.
Burgerschapsonderwijs? Het Expertisepunt Burgerschap helpt je verder!
Het Expertisepunt Burgerschap is er voor scholen die meer werk willen maken van Burgerschapsonderwijs. Elke school doet al aan burgerschap, omdat dit past bij de kerndoelen, eindtermen en de pedagogische opdracht van de school. Voor de scholen in het funderend onderwijs geeft de wettelijke burgerschapsopdracht, die sinds 2021 geldt, daaraan een extra impuls.
Er worden ondertussen ook nieuwe kerndoelen voor burgerschap ontwikkeld en beproefd, maar scholen kunnen op basis van de wettelijke burgerschapsopdracht nu al aan de slag. De wet vraagt van scholen om dit doelgericht en samenhangend aan te pakken met het oog op de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. Het gaat dan niet alleen over het curriculum, maar natuurlijk ook over schoolcultuur.
Doelgericht en samenhangend
Bij doelgericht kun je denken aan een antwoord op de vraag ‘wat willen we vanuit onze visie op onderwijs bereiken op het gebied van burgerschap?’ en ’wat zijn bestaande of mogelijk nieuwe elementen in ons onderwijs die kunnen bijdragen om die doelen te bereiken?’.
Samenhang is soms een uitdaging. Het gaat om een doorlopende leerlijn en om horizontale afstemming tussen vakken. Zeker in het VO waar docenten meestal één vak geven, kan dat ingewikkeld zijn. Elementen van burgerschap zitten in allerlei leergebieden en vakken, maar ook in het pedagogisch handelen van docenten en schoolleiders. Dat zijn veel verschillende aspecten, waarbij in de school veel mensen betrokken zijn.
Basiswaarden
Welke basiswaarden worden bedoeld staat niet letterlijk in de wettekst. Uit toelichtende documenten bij de wet wordt duidelijk dat het om vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit gaat. Deze waarden zijn uitgewerkt in de acht waarden die de inspectie nu hanteert. Het gaat dan bijvoorbeeld om begrip voor anderen en autonomie. De basiswaarden staan in relatie tot de democratische rechtsstaat. Het gaat dus niet alleen over ‘hoe ga je om met medeleerlingen?’, maar ook over de essentie van de democratische rechtsstaat: hoe verdelen we de macht en hoe bescherm je de rechten van minderheden tegen de meerderheid? Op school maken leerlingen in de lessen al kennis met het belang van democratie en rechtsstaat, maar burgerschapsonderwijs kan ook ontstaan in de verbindingen tussen school en samenleving: de buurt, de gemeente, het land en de wereld.
In praktijk kan dit er op verschillende manieren uitzien. Leg bijvoorbeeld contact met een school die leerlingen heeft die op punten verschillen van je eigen schoolpopulatie en trek samen op in een activiteit. Leerlingen kunnen samen religieuze stromingen onderzoeken door gebedshuizen te bezoeken. Leerlingen van verschillende scholen en achtergronden maken dan contact met elkaar, zonder dat daar de nadruk ligt. En ze maken kennis met verschillende religieuze stromingen, zo werken beide scholen ook aan de kerndoelen.
Maar het kan ook kleiner. Je kunt als school leerlingen laten onderzoeken welke vraagstukken er in de eigen buurt spelen. Ook een bezoek aan de gemeenteraad of contact tussen leerlingen en ouderen zijn opties. Elke school heeft mogelijkheden in de eigen omgeving. Je hoeft het als school niet allemaal zelf uit te vinden, want er zijn ook partijen die hierin gespecialiseerd zijn. Die vind je op de website van het Expertisepunt Burgerschap bij lesmateriaal en professionalisering.
Hoe is het Expertisepunt Burgerschap te bereiken?
Het Expertisepunt wil het voor scholen gemakkelijker en aantrekkelijker maken om burgerschap op een logische en natuurlijke wijze te verweven met hun onderwijs. Laat ons daarom weten met welke vragen en vraagstukken je zit en waar je behoefte aan hebt. Ga naar www.expertisepuntburgerschap.nl. Je kunt contact met de helpdesk opnemen door het contactformulier op de website in te vullen of door te bellen naar 030 285 6611. We beantwoorden je vragen met plezier en horen ook graag welk aanbod van andere organisaties we via onze website en de helpdesk kunnen ontsluiten. Onze adviseurs helpen je graag een stap verder bij het vormgeven van je burgerschapsonderwijs.
Expertisepunt Burgerschap
Het Expertisepunt Burgerschap ondersteunt scholen bij het vormgeven van samenhangend en doelgericht burgerschapsonderwijs. Het Expertisepunt Burgerschap is er voor het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, gespecialiseerd onderwijs en het MBO. Het Expertisepunt heeft de opdracht het aanbod en de kennis op het gebied van burgerschap te ontsluiten voor schoolleiders, leraren en burgerschapscoördinatoren van scholen. Daarnaast is het Expertisepunt Burgerschap een platform voor de uitwisseling van kennis en ervaringen van scholen, organisaties die scholen op dit gebied ondersteunen, ontwikkelaars van leermiddelen en de wetenschappelijke wereld.
Het Expertisepunt Burgerschap is een samenwerkingsverband tussen Stichting School & Veiligheid, het voormalige Kennispunt MBO Burgerschap, SLO en ProDemos – huis voor democratie en rechtsstaat.